محاسبات نشان مي‌دهد در هشت‌ماهه اجراي قانون هدفمند كردن يارانه‌ها، رقمي حدود 25 هزار ميليارد تومان درآمد نصيب دولت شده كه تمام آن هزينه شده است.
به گزارش شمال نیوز به نقل از ايسنا اعلام خبر درآمد 60 هزار ميليارد توماني هدفمند كردن يارنه‌ها، بسياري از كارشناسان را با چالش محاسباتي روبرو كرد. اين در حالي است كه اين رقم را صندوق بين‌المللي پول بر اساس برآوردهاي كارشناسي و تحليلي ـ و نه رسمي ـ كه از منافع اجراي اين قانون در ايران داشته برآورد كرده است.
60 ميليارد دلار البته مي‌تواند ناشي از درآمدهاي مستقيم و درآمدهاي غيرمستقيم كه شامل صرفه‌جويي‌هاست باشد.
سيدشمس‌الدين حسيني ـ وزير امور اقتصادي و دارايي ـ در مورد اين مبلغ به ايسنا توضيح داده است: "اين مسئله از دو منظر قابل طرح است، از يک طرف با توجه به اعدادي که در قانون بودجه سال 1390 پيش‌بيني شده است و از طرف ديگر بر اساس محاسباتي که وجود دارد وگرنه آن درآمد واقعي که محقق مي‌شود بستگي به شيب قيمت‌ها دارد و تا به حال از اين عدد کمتر است. البته محاسبات وزارت اقتصاد متفاوت است اما در زمان کنوني در خود قانون بودجه اين مبلغ، حدود 54 هزار ميليارد تومان است."
اما چگونه مي‌توان به برآورد دقيقي از درآمدها در اين مدت هشت‌ماهه دست يافت؟
محمدرضا فرزين ـ دبير ستاد هدفمندكردن يارانه‌ها ـ با تكذيب رسمي درآمد 60 ميليارد دلاري هدفمند كردن يارانه‌ها، نشاني درآمدها را در هزينه‌ها مي‌دهد و مي‌گويد: "تمامي درآمد ناشي از اجراي قانون هدفمندكردن يارانه‌ها به اضافه تنخواه قانوني ابتداي اجراي قانون در قالب بازپرداخت يارانه نقدي به خانوارها و پرداخت نقدي و تسهيلاتي به موارد شامل ماده هشت قانون هدفمندكردن يارانه‌ها يعني بخش‌هاي صنعت، كشاورزي، حمل‌ونقل و شهرداري‌ها هزينه شده است."
پس آن گونه كه فرزين گفته است با محاسبه هزينه‌هايي كه تاكنون از محل درآمد يارانه‌هاي نقدي پرداخت شده مي‌توان تاحدودي به رقم دقيق درآمدهاي ناشي از هدفمند كردن يارانه‌ها دست يافت.
اما اين هزينه‌ها در چه مصارفي خرج شده‌اند و ميزان آن‌ها چقدر بوده است؟
* يارانه نقدي: حدود 22.5 هزار ميليارد تومان
در هشت ماهي كه از اجراي قانون هدفمند كردن يارانه‌ها مي‌گذرد تا كنون هشت بار يارانه نقدي به خانوارها پرداخت شده است كه چهار بار اول آن به بيش از 60 ميليون نفر و چهار بار بعدي به بيش از 70 ميليون نفر يارانه پرداخت شده است.
از اخبار چند ماهه گذشته مي‌توان دريافت كه ميانگين پرداخت در چهار ماهه اول، ماهانه حدود 2300 ميليارد تومان و چهار بار بعد ماهانه 3300 ميليارد تومان بوده است؛ بنابراين رقم پرداخت يارانه‌هاي نقدي به خانوارها را مي‌توان حدودا 22.5 هزار ميليارد تومان برآورد كرد.
از اين رقم البته به استناد ماده 15 قانون هدفمند كردن يارانه‌ها، به دليل شكاف زماني در جريان درآمدي هدفمند كردن يارانه‌ها و مصارف آن، دولت در ابتداي اجراي قانون مجاز به گرفتن تنخواه از بانك مركزي بود و رقم اين تنخواه از سوي وزير اقتصاد پنج هزار ميليارد تومان اعلام شده كه در قالب اين 22.5 هزار ميليارد تومان هزينه شده است.
* پرداخت نقدي و تسهيلاتي به بخش‌هاي مختلف: 1960 ميليارد تومان
در اين مدت هم بنا به اعلام سيدشمس‌الدين حسيني ـ سخنگوي اقتصادي دولت ـ رقم 1960 ميليارد تومان پرداخت نقدي و تسهيلاتي به موارد شامل ماده هشت قانون هدفمندكردن يارانه‌ها، يعني بخش‌هاي صنعت، كشاورزي، حمل‌ونقل و شهرداري‌ها پرداخت شده است.
* مجموع هزينه‌ها
با جمع اين دو مورد كه البته برآوردي تقريبي است، مي‌توان گفت كه درآمد ناشي از اجراي قانون هدفمند كردن يارانه‌ها كه بنا به گفته فرزين معادل هزينه‌هايش بوده است تا كنون حدود 24 تا 25 هزار ميليارد تومان بوده است.
* درآمد حاصل از صرفه‌جويي
با اجراي قانون هدفمند كردن يارانه‌ها ميزان درآمدي كه از محل صرفه جويي مصرف بنزين، گازوئيل، نفت سفيد و نفت كوره در سال90 حاصل مي‌شود براساس محاسبات معاونت اقتصادي وزارت امور اقتصادي و دارايي حداقل 15 ميليارد دلار است.
آن گونه كه فرزين چندي پيش به ايسنا گفت: "اگر به نرخ رشد سالانه شش درصدي مصرف انرژي در10 سال گذشته توجه شود، حالا با اصلاح قيمت‌ها شاهد كاهش مصرف انرژي و اصلاح الگوي مصرف هستيم و با اين كاهش مصرف‌ها در سال 90 فقط براي چهار حامل انرژي بنزين، گازوئيل، نفت سفيد و نفت كوره حداقل 15 ميليارد دلار درآمد براي كشور ايجاد مي‌شود. يعني تاكنون حامل‌هاي انرژي را با قيمت ارزان در داخل مي‌فروختيم اما حالا مي‌توانيم آن ميزاني كه صرفه‌جويي شده و براي كشور ذخيره مي‌شود را با قيمت بالاتر يعني قيمت فوب خليج فارس به خارج از كشور صادر كنيم."
اما او با اينكه گفت اين رقم جزو منابع دولت است و درباره نحوه هزينه‌كرد آن هم برنامه‌هايي وجود دارد اما به جزئيات آن اشاره نكرد.
شايد صندوق بين‌المللي پول در محاسبات خود اين رقم را هم در نظر گرفته باشد.
* درآمد حدود 25 هزار ميليارد توماني
به نظر مي‌رسد در اين هشت ماه درآمدي حدود 25 هزار ميليارد تومان نصيب دولت شده است كه بنا به اذعان مقامات، تمام آن در قالب بازپرداخت يارانه نقدي به خانوارها و تسهيلات به بخش‌هاي صنعت، كشاورزي، حمل و نقل و شهرداري‌ها صرف شده‌اند. جز اين بايد درآمد غيرمستقيم 15 ميليارد دلاري كه از اين محل در سال 90 نصيب كشور شده است را هم در نظر گرفت./234
